Арганізацыя «Рэпарцёры без межаў» (RSF) заявіла, што падала пазоў у Міжнародны крымінальны суд (МКС) з абвінавачаннем у злачынствах супраць чалавечнасці ў дачыненні да журналістаў у Беларусі. Гэтыя дзеянні звязаныя з сістэматычным пераследам супрацоўнікаў СМІ, які праводзіцца ўладамі краіны са жніўня 2020 года.
«Чакаецца, што перадвыбарчы фарс без супрацьвагі ў асобе СМІ пройдзе без найменшай праблемы і ў выніку будзе абвешчана пра перамогу дыктатара Лукашэнкі над чатырма марыянеткавымі кандыдатамі. Беларускі рэжым пяць гадоў планамерна пераследаваў усе незалежныя галасы, пачынаючы з журналістаў. Праз абуральную беспакаранасць, якой ён карыстаецца, RSF падае скаргу на злачынствы супраць чалавечнасці ў сувязі з пераследам журналістаў. Мы заклікаем пракурора Карыма Хана правесці расследаванне і прыцягнуць да адказнасці вінаватых», — заявіла кіраўніца аддзела Усходняй Еўропы і Цэнтральнай Азіі RSF Жанна Кавелье.
Пераслед і масавы выезд журналістаў
З моманту выбараў 2020 года, якія Аляксандр Лукашэнка «выйграў», улады пачалі кампанію шырокамаштабных рэпрэсій супраць незалежных медыя. Паводле звестак RSF, за гэты перыяд:
- 397 журналістаў зазналі 589 неабгрунтаваных арыштаў, а некаторыя з іх затрымліваліся неаднаразова.
- 43 журналісты па-ранейшаму знаходзяцца ў турме.
- Больш чым 500 журналістаў былі вымушаныя пакінуць краіну, большасць з іх знайшла прытулак у Польшчы і Літве.
«Гэтыя дзеянні не толькі парушаюць правы журналістаў, але і руйнуюць аснову вольнага грамадства», — адзначыла Жанна Кавелье.
Заявы пра злачынствы супраць чалавечнасці
У пазове RSF таксама падкрэсліваецца, што рэпрэсіі супраць журналістаў — гэта злачынствы супраць чалавечнасці. Антуан Бернар, дырэктар па адвакацыі RSF, адзначыў: «Заганнае кола беспакаранасці мусіць быць разарванае. Мы заклікаем пракурора МКС уключыць гэтыя злачынствы ў яго папярэдняе расследаванне».
У якасці прыкладу ў RSF прывялі зняволенне Марыны Золатавай, былой галоўнай рэдактаркі самага папулярнага беларускага СМІ TUT.BY, якое было закрытае ў 2021 годзе. Гэта падкрэслівае мэтаскіраваны характар рэпрэсій супраць лідараў незалежнай журналістыкі.
Пазіцыя міжнароднай супольнасці
RSF заклікае іншыя краіны, асабліва ўдзельнікаў Рымскага статута, пераняць прыклад Літвы і перадаць справы супраць Лукашэнкі і яго адміністрацыі ў МКС.
«Мы не можам заставацца абыякавымі да пакутаў журналістаў, якія плацяць такую высокую цану за праўду», — заявіла Кавелье.
Гэтыя дзеянні скіраваныя на прыцягненне ўвагі да абуральных парушэнняў свабоды прэсы ў Беларусі і на аднаўленне справядлівасці ў дачыненні да пацярпелых.